
از سال ۹۲ در برخی محافل مداحی به ویژه در قم و تهران سخن از گرفتن عزاداری برای حضرت محسن(ع) آن هم با عنوان هفته و دهه به میان آمد و نقل مجالس رسانهای و خبری شد.
با گذشت اندک زمانی بعد از آن برخی از مراجع نیز وارد این مسئله شدند و در پاسخ به استفتائاتی که از ایشان شد یا در دیدارها و دروس خارج فقه نسبت به این مسئله واکنش نشان دادند؛ آیتالله العظمی مکارم شیرازی از جمله این مراجع معظم بود که در سخنانی نسبت به آن واکنش نشان داده و با تأکید بر اصل عزاداری برای خاندان اهل بیت(ع) بر لزوم پرهیز از برنامهها و ایامی که در شیعه سابقه نداشته، تاکید کردند.
همچنین به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیتالله العظمی شبیری زنجانی، آیت الله شبیری زنجانی نسبت به ترویج دهههای پیاپی عزاداری هشدار دادند و گفتند: افراط در عزاداریها به تفریط میانجامد. از آنجا که جامعه نمیتواند نسبت به همه عزاداریهای پیاپی مراقبت داشته باشد سرانجام به انکار مجموع عزاداری روی میآورد.
این مرجع عالیقدر ترویج دهههای پیاپی عزاداری را زمینهساز رویگردانی جامعه از عزای اهلبیت(علیهمالسلام) دانستند و گفتند: همینطور پشت سر هم دهه درستکردن، توسط جامعه قابل پذیرش نیست و به مرور زمان زمینه انکار مجموعه عزاداریها را به وجود میآورد. افراط در عزاداریها به تفریط میانجامد.
ایشان با ابراز نگرانی از اینکه عدهای امروزه با افراط در عزاداریها، زمینه هتک حرمت را فراهم میکنند، فرمودند: این افراد در این زمینه مسئولاند. آیا واقعاً کسی که مدعی محب اهل بیت(ع) بودن است موظف به چنین کارهایی است!
این فقیه وارسته با تأکید بر اینکه موضوع هتک عزاداری را عرف تشخیص میدهد و مسئلهای شرعی نیست، بیان کردند: حدیث خاصی راجع به مدت زمان عزاداریها وجود ندارد. از نظر شرعی هتک حرمت عزای اهل بیت(ع) خلاف شرع است، اما اینکه چه کاری هتک حرمت است را خود افراد باید تشخیص بدهند.
ایشان افزودند: عقیده ما درباره اینکه آیا شادی در ایامی غیر از روز شهادت، موجب هتک حرمت میشود یا خیر، حجت نیست بلکه تشخیص این موضوع بر عهده عرف است جامعه مشخص میکند تا چه زمانی باید عزا نگه داشته شود. امروزه برخی از منبریها و بعضی از مداحهای بیتقوا حرفهای بیسند و مجالس بیسندی را ترویج میکنند، نظر عرف، پس از ترویج آن در جامعه، ممکن است به اینکه هرگونه مجلس شادی در این ایام، هتک حرمت باشد تغییر کند؛ البته در این صورت موضوع هتک حرمت محقق است و افراد هم شرعاً موظفند هتک حرمت نکنند ولی آیا باید دنبال این باشیم که آنقدر در اذهان مردم بعضی از مصادیق را به عنوان هتک عزاداری مطرح کنیم و آن را تبلیغ کنیم تا واقعا عرف آن را هتک بداند؟ آیا شرع چنین سفارشی به ما کرده است؟.
همچنین محمدهادی یوسفی غروی در این رابطه گفت: برخی گمان میکنند چون رحلت پیامبر (ص) در اواخر ماه صفر بوده، بنابراین ماجرای هجوم به خانه حضرت علی (ع) برای بیعت گرفتن از ایشان در همین روزها بوده که این مطلب به صورت ضمنی اشاره به شهادت محسن 6 ماهه فرزند حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) دارد.
وی افزود: چنین تاریخ دقیقی برای سقط محسن در دست نیست و صرفا گمان میشود که در این ایام بوده است، من در کتاب "موسوعة التاریخ الإسلامی" (تاریخ تحقیقی اسلام) با ذکر مستنداتی اثبات کردهام که هجوم به خانه امیرالمومنین (ع) برای گرفتن بیعت، در چند هفته اول بعد از رحلت پیامبر (ص) نبوده، بلکه حدود 3 ماه و نیم بعد از رحلت رسول اکرم (ص) این حادثه رخ داده است.
این استاد تاریخ اسلامی ادامه داد: از بین این دو تاریخی که برای شهادت حضرت فاطمه(س) نقل میشود، یعنی یکی در نیمه ماه جمادی الاولی و دیگری در اوایل ماه جمادی الثانی، بنا بر مرحجات محققین، تاریخ دوم به عنوان فاطمیه ترجیح داده شده است.
وی تصریح کرد: آنچه که به عنوان فاطمیه اول در نیمه ماه جمادی الاولی ذکر میشود، در واقع اشاره به اصل شهادت حضرت فاطمه (س) نیست، بلکه اشاره به علت، سبب و جهت وفات است، یعنی این تاریخ ابتدای زمان بستری شدن حضرت فاطمه (س) است؛ حوادث حمله به خانه حضرت علی (ع) و شهادت محسن بن علی(ع) در همان ایام حدود نیمه ماه جمادی الاولی واقع شده است.
یوسفی غروی بیان کرد: اصل مسئله بارداری حضرت فاطمه (س) در آن ایام و وجود فرزند، یک مسئله ثابت شده است و هیچ شکی در آن نیست، علامه محقق سیدمحمدمهدی موسوی خرسان نجفی در یکی از کتابهای خود به صورت مفصل، مستدل و مشهور به این مسئله پرداخته است.
این عضو شورای کتاب مجمع جهانی اهل بیت(ع) تاکید کرد: اصل وجود محسن بن علی(ع) مسئلهای مسلم اما سقوطش در کهنترین کتاب با این موضوع، یعنی کتاب سلیم بن قیس هلالی (متوفی 75 هجری قمری)، با دو روایت یکی از سلمان فارسی و دیگری از عبدالله عباس، بیان شده است.
وی در پایان در خصوص روایات نحوه شهادت محسن بن علی(ع) گفت: یکی همان روایت معروف مبنی بر بین در و دیوار ماندن حضرت فاطمه(س) و در نهایت سقط جنین است، روایت دیگر که نسبت به روایت اول محکمتر است، این است که از امام صادق (ع) پرسیده شد که حضرت زهرا (س) کی و چگونه وفات یافتند؟ امام صادق (ع) فرمودند که جدهام حضرت زهرا (س) سوم ماه جمادی الثانی از دنیا رحلت کرد و سبب وفاتش این بود که قنفذ غلام فلانی (منظور از فلانی خلیفه دوم است که آن زمان هنوز به خلافت نرسیده بود اما سرکرده گروهی بود که ماموریت داشتند امیرالمومنین (ع) را برای گرفتن بیعت ببرند) زمانی که داشتند امام علی (ع) را برای گرفتن بیعت میبردند، برای این که حضرت زهرا (س) را برگرداند، با غلاف شمشیر به دو پهلو ایشان زد و آن سبب سقط جنین شده است.