شاهرود- سالانه میلیون‌ها لیتر فاضلاب خانگی یا آنچه از آن به «آب خاکستری» تعبیر می‌شود، در چاه‌های جذبی سرازیر می‌شود که نه تنها سودی برای مردم ندارد بلکه به زمین هم آسیب می‌رساند؛ در صورتی که بازگشت آن به چرخه تولید در کشاورزی و صنعت می‌تواند تحول بنیادین ایجاد کند.
سال‌های زیادی از ساخت استخرهای ذخیره فاضلاب شهری شاهرود و تصفیه‌خانه در بیابان‌های اطرف این شهر گذشته است، مردم منتظر بهره‌برداری مفید برای استفاده در بخش کشاورزی و صنعت از این منابع هستند.
تامین آب پایدار برای آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی زندگی مردم و مسوولان این شهرستان است؛ چرا که دیگر نمی‌توان با حفر چاه و حتی چاه‌های عمیق آب پایدار مورد نیاز را فراهم کرد.
کارشناسان بر این باورند که استفاده از آب‌های بازیافتی و فاضلاب‌های تصفیه شده به راحتی و بدون صرف هزینه‌های زیاد در دسترس جوامع قرار دارد. بسیاری از کشورهای پیشرفته برای استفاده‌های کشاورزی و صنعتی از تصفیه پساب‌ها و رواناب‌ها استفاده می‌کنند.
بر اساس آمارها، سالانه بیش از ۴۰ میلیارد مترمکعب پساب در کشور تولید می‌شود که در صورت استفاده از بازیافت آن، گام مهمی در کاهش میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی و صنعت برداشته می‌شود.
هدررفت آب بخش کشاورزی در ایران ۷۰ درصد است؛ یعنی از ۸۲ میلیارد مترمکعب آب مختص این بخش، بیش از ۵۷ میلیارد مترمکعب هدر می‌رود و عمده‌ترین دلیل آن آبیاری سنتی غرقابی و استفاده نکردن از فناوری‌های پیشرفته آبیاری است.
با مقایسه این دو عدد که سالانه ۴۰ میلیارد مترمکعب پساب در کشور تولید می شود و ۵۷ میلیارد مترمکعب در کشاورزی هدررفت آب وجود دارد، می‌توان با بازیافت این میزان فاضلاب از هدررفت بیش از دو سوم آب در کشاورزی جلوگیری کرد.
شاهرود بی‌بهره از ثمرات ایجاد شبکه فاضلاب
یک شهروند شاهرودی در رابطه با راه‌اندازی تصفیه خانه شهر گفت: سال‌های متمادی همشهریان ما منتظر استفاده از طرح واگذاری انشعاب فاضلاب شهری هستند.
حسن محمدیان با بیان اینکه شبکه فاضلاب برای برخی نقاط کوهستانی شهر شاهرود هنوز قابل استفاده نیست، ادامه داد: سال‌ها خیابان‌ها و کوچه‌های شهر را برای خواباندن لوله‌های شبکه فاضلاب کنده‌اند، اما هنوز از فواید این طرح بهره‌مند نشده‌ایم.
شاهرود ۱۵ هزار مشترک فاضلاب شهری دارد
رییس اداره آب و فاضلاب شاهرود اظهار کرد: ۱۵ هزار مشترک فاضلاب شهری به شبکه تصفیه خانه این شهر متصل است.
ابراهیم باقری افزود: ۱۵۰ کیلومتر شبکه‌گذاری فاضلاب شهری شاهرود با بهره‌برداری نیمی از ظرفیت تصفیه‌خانه تاکنون انجام شده است.
وی با بیان اینکه ساخت تصفیه‌خانه سعدآباد شاهرود از سال ۸۳ آغاز شده است، ابراز کرد: عملیات اجرایی ساخت تصفیه خانه شهرک فدک هم از سال ۹۸ شروع شد که در صورت تامین ۱۰ میلیارد تومان اعتبار به زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.
باقری با اشاره به اینکه گام نخست تصفیه‌خانه سعدآباد شاهرود به طور کامل به بهره‌برداری رسیده است، افزود: تکمیل ۲ گام بعدی نیازمند تامین اعتبار است.
۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل تصفیه‌خانه‌های شاهرود نیاز است
رییس اداره آب و فاضلاب شاهرود با بیان اینکه ۳۰ درصد شبکه‌گذاری فاضلاب شهری تاکنون اجرا شده است، تصریح کرد: اصلاح و ارتقای فرآیند شبکه‌گذاریو افزایش حوضچه‌های ذخیره، نیازمند اعتباری بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان است.
وی با بیان اینکه میانگین ۴۰ لیتر پسآب فاضلاب به تصفیه‌خانه سعد آباد شاهرود وارد می‌شود، ادامه داد: ظرفیت این تصفیه‌خانه حدود ۳۵ میلیون لیتر و تصفیه‌خانه فدک ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار لیتر در شبانه روز است.
باقری تاکید کرد: اجرای شبکه فاضلاب متناسب با اعتبارات و همچنین مناطقی که امکان حفر چاه جذبی فاضلاب ندارند، در اولویت قرار دارد.
رییس اداره آب و فاضلاب شاهرود به اضافه شدن برخی از شهرک‌ها مانند فدک، کوثر،همت، فاز یک و ۲ شهرک دانشگاه بعد از مطالعه طرح و اجرای نقشه شبکه فاضلاب شاهرود اشاره کرد و افزود: نسبت به تغییرات لازم، اجرای شبکه انتقال متناسب با اعتبارات در دست اقدام است.
وی اظهار کرد: برخی نقاط این شهر مانند شهرک‌های یاد شده به دلیل واقع شدن در منطقه خاص جغرافیایی و نزدیکی به کوه، امکان حفر چاه جذبی در واحد مسکونی کمتر وجود دارد که باید از شبکه فاضلاب شهری بهره‌مند شوند.
تصفیه‌خانه فدک در صورت تامین اعتبار در هفته دولت بهره‌برداری می‌شود
باقری با اشاره به اینکه در شهرک‌هایی که در پای کوه هستند انتقال فاضلاب به جهت مشکلات جغرافیایی به تصفیه‌خانه شهری امکان پذیر نیست، تاکید کرد: تاکنون همه ۱۸ میلیارد تومان اعتبارات فاضلاب شهری هزینه شده و در صورت تامین بودجه، تا آغاز هفته دولت امسال کار تصفیه‌خانه فدک تمام می شود و به بهره‌برداری خواهد رسید.
امام جمعه شاهرود هم در این خصوص با بیان اینکه مسوولان باید استحصال فاضلاب شهری را در دستور کار قرار دهند، اظهار کرد: تصفیه فاضلاب شهری برای بخش خصوصی سودآور نیست و تحقق این امر نیازمند ورود دولت است.
حجت الاسلام عباس امینی با اشاره به کمبود آب آشامیدنی در این شهرستان گفت: تامین آب پایدار از مهمترین دغدغه‌های مردم است اما طی ۴۰ سال گذشته حتی یک کار مطالعاتی در این زمینه انجام نشد.
وی اصلاح شبکه آبرسانی شهرستان شاهرود را ضروری خواند و اضافه کرد: کارشناسان هدررفت آب به دلیل فرسودگی شبکه آبرسانی را تا ۳۰ درصد برآورد می‌کنند که این موضوع جای کار دارد.
امام جمعه شاهرود مردم را به رعایت مصرف آب و برق توصیه کرد و گفت: مسوولان شهرستان شاهرود، استان سمنان و مسوولان ملی برای تامین آب پایدار این شهرستان تلاش بیشتری کنند.
کسری مخزن آب در شهرستان شاهرود ۳۲۰ لیتر بر ثانیه است
فرماندار ویژه شاهرود با اشاره به اینکه این شهرستان ۳۲۰ لیتر بر ثانیه در زمان اوج مصرف کمبود آب دارد، افزود: شهر شاهرود ۲۰۰ لیتر برثانیه و پنج شهر دیگر ۳۵ لیتر برثانیه و روستاهای این شهرستان ۸۵ لیتر برثانیه کمبود آب دارند.
ابوطالب جلالی با بیان اینکه تامین و تولید آب پایدار برای این شهرستان باید از سوی مسوولان استان و کشوری به طور جدی پیگیری شود، ابراز کرد: انتقال آب از سد کالپوش و چشمه سارهای منطقه قطری به عنوان تامین آب پایدار از سال‌ها پیش در دستور کار بوده است، اما هر کدام به دلایلی متوقف شده است.
وی با اشاره به اینکه هم اکنون تامین آب آشامیدنی در شهرستان شاهرود از منابع آب‌های زیرزمینی و چاه‌ها انجام می‌شود، اظهار کرد: هر ساله برای دستیابی به آب باید چاه‌های عمیق‌تری حفر شود که این امر موجب شده از کیفیت آب آشامیدنی کاسته شود.
به گفته کارشناسان بیشترین میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و صنعت استفاده می‌شود این درحالی است که می‌توان از تصفیه فاضلاب شهری برای بخش کشاورزی و صنعت بهره برد.