ایجاد سد های بزرگ در ترکیه می تواند باعث بروز فشار بر گسل و افزایش زلزله در مناطق پیرامونی گردد
اهمیت روابط خوب با همسایگان در گسترش روابط اقتصادی است
یک استاد دانشگاه می گوید: اصل همسایگی و همجواری با کشورها در معادلات سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی هر کدام از طرفین تاثیر گذار است. ایران طی دو دهه گذشته با دو مساله روبرو بود یکی موضوع ورود ریزگرد ها از سمت همسایه غربی یعنی عراق به داخل کشور و همچنین کاهش شدید منابع آبی به ویژه از طرف سرشاخه رود هایی که از سمت ترکیه و عراق وارد خاک ایران می شوند. همچنین مساله حقابه ایران که از طرف شرق کشور و از طرف افغانستان با مشکلاتی روبرو شده است. با توجه به اینکه آب یکی از مطرح ترین منازعات در دنیای فعلی و آینده است مسائل زیست محیطی بسیار مهم هستند برای توسعه کشورزی و بوم زیستی مهم است که همکاری های کشور با همسایگان شرقی و غربی افزایش پیدا کند.
دکتر زهیر اصفهانی در گفت وگو با شفقنا در پاسخ به این سوال که گسترش روابط منطقه ای ایران چه تاثیری بر ثبات و امنیت کشور های منطقه خواهد داشت؟ بازسازی روابط با همسایگان چطور می تواند به حل مشکلات اقتصادی در داخل کشور کمک کند؟ اظهار داشت: اولین اصل در تمام سیاست های خارجی دولت های منطقه ای و جهان اصل امنیت مرز ها و همسایه محوری است. سیاستی که دولت آقای رییسی از ابتدای بر سر کار آمدن سعی کرد آن را دنبال کند. بحث ثبات و اقتدار در هر دولتی از دنیا در درجه اول حول ثبات در استراتژی منطقه ای اش می گردد. جمهوری اسلامی ایران در سال های اخیر سعی کرده است در راستای مبارزه با ایران هراسی که سیاست بارز استکبار در ۴۵ سال گذشته بود به توسعه روابط با کشور های منطقه و ایجاد اطمینان و دوستی با همسایگان بپردازد. متاسفانه برخی از سیاست های نادرست در برخی از مقاطع در دستگاه دیپلماسی ما منجر شده است که حسن همجواری و هم زیستی مسالمت آمیز در منطقه دچار خدشه شود. البته بیشتر این موارد ناشی از فتنه انگیزی و دشمنی هایی است که ایالات متحده آمریکا با حضور غیر قانونی اش در منطقه بروز و ظهور داده است.
وی افزود: بزرگترین اصل در ثبات سیاست خارجی هر کشوری، منافع ملی است و ایجاب می کند هر دولت و نظامی در درجه اول در چهارچوب حدود مرزهای خود دارای ثبات و آرامش باشد و این میسر نیست مگر اینکه با داشتن روابط درست بر اساس رعایت خطوط قرمز و مصالح مردم کشور باشد.
وی در خصوص اینکه توسعه روابط منطقه ای چگونه می تواند جایگاه ایران را به عنوان یک بازیگر منطقه ای در مسیر تجارت منطقه ای تقویت کند؟ گفت: ایران به لحاظ موقعیت ژئوپولتیکی در منطقه و در دنیا نقطه اصلی در مرکز کانون کریدور های بین المللی است. امروز حدود ۷ تا ۸ کریدور مطرح در منطقه وجود دارد که اگر دقت کنیم نقش بارز ایران را به لحاظ موقعیت جغرافیایی اش مشاهده می کنیم. چه به لحاظ دسترسی به منابع سرشار انرژی و یا دسترسی به دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان از هر نظر موقعیت ایران ممتاز است. شرایطی که ناشی از تحریم های ظالمانه غرب به رهبری آمریکا است بر خلاف اصل اول حقوق بشر است که می گوید همه افراد حق زندگی، کار و معاش دارند غرب می خواهد با گسترش ایران هراسی به مقابله با جمهوری اسلامی برخیزد. هر چه جمهوری اسلامی ایران با کشور های همسایه روابط بهتر و گسترده تری داشته باشد در نتیجه دیگر کشور ها نیز به جهت مبادلات اقتصادی و مالی روابط خود را با ایران گسترش می دهند. اهمیت روابط خوب در گسترش روابط اقتصادی است. این وضعیت هزینه های اقتصاد را کاهش خواهد داد.
این استاد دانشگاه درباره اینکه در خصوص مشکلات زیست محیطی چگونه می توان از این معادله بهره برد؟ اظهار داشت: اصل همسایگی و همجواری با کشورها در معادلات سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی هر کدام از طرفین تاثیر گذار است. ایران طی دو دهه گذشته با دو مساله روبرو بود یکی موضوع ورود ریزگرد ها از سمت همسایه غربی یعنی عراق به داخل کشور و همچنین کاهش شدید منابع آبی به ویژه از طرف سرشاخه رود هایی که از سمت ترکیه و عراق وارد خاک ایران می شوند. همچنین مساله حقابه ایران که از طرف شرق کشور و از طرف افغانستان با مشکلاتی روبرو شده است. با توجه به اینکه آب یکی از مطرح ترین منازعات در دنیای فعلی و آینده است مسائل زیست محیطی بسیار مهم هستند برای توسعه کشورزی و بوم زیستی مهم است که همکاری های کشور با همسایگان شرقی و غربی افزایش پیدا کند. بعد از سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ در عراق و از هم پاشیدگی سیستم سیاسی این کشور مشکلاتی دیده شد ولی روابط خوب ایران و دولت های عراق و سفر های مکرر مقامات ایران به این کشور تا حدودی به ایجاد طرح هایی در داخل عراق برای کاهش این معضلات کمک کرده است. البته در این حوزه برخی از کم کاری ها مربوط به داخل کشور است بخصوص در حوزه حور العظیم در جنوب کشور.
وی افزود: امروز در مورد آب وضعیت در این منطقه بغرنج است به ویژه با ایجاد سد هایی که ترکیه در سر شاخه های دجله و فرات بسته است. برخی از گزارش های تایید نشده نشان می دهد ایجاد سد های بزرگ در ترکیه می تواند باعث بروز فشار بر گسل و افزایش زلزله در مناطق پیرامونی گردد. این مطلب به بررسی کارشناسانه و تایید مراجع ذی ربط نیاز دارد ولی به صورت کلی مطرح شده است و معضلی دو طرفه ایجاد می کند. ایران می تواند با مهار آب های روان در مرز های کشور و با سیاست های آب خیز داری به جبران زیان های ناشی از این موارد کمک کنیم به طور کلی سیاستی که با افزایش مراودات و گفت و گو با همسایگان شکل می گیرد کمک کننده است تا این معضلات زودتر مدیریت شود.