«تشییع رئیس جمهور شهید، احیای سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی بود.» این گزاره به بنا به دلایلی غلط، یا حداقل چندان کامل نیست. گرچه ممکن است افراد یا گروه‌هایی بر اثر تحول روحی یا تازه آگاه شدن از شخصیت و یا اقدامات دولت آیت الله رئیسی در مراسم تشیع رئیس جمهور شهید شرکت کرده باشند؛ یا […]
«تشییع رئیس جمهور شهید، احیای سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی بود.» این گزاره به بنا به دلایلی غلط، یا حداقل چندان کامل نیست. گرچه ممکن است افراد یا گروه‌هایی بر اثر تحول روحی یا تازه آگاه شدن از شخصیت و یا اقدامات دولت آیت الله رئیسی در مراسم تشیع رئیس جمهور شهید شرکت کرده باشند؛ یا حتی گفته شود که حضور میلیونی اخیر مردم در تهران، قم، تبریز و مشهد از برخی صحنه‌های مناسبت‌های اجتماعی و سیاسی جمهوری اسلامی در ظاهر بزرگتر به نظر می‌رسد ولی همه‌ی این‌ها جدا از سرمایه واقعی و بالفعل جمهوری اسلامی نیست.
یک: جمهوری اسلامی یک سرمایه بالقوه‌ی میلیون‌ها نفری دارد، که بنا به شرایطی تبدیل به سرمایه بالفعل در صحنه و خیابان‌ها می‌شود. یکی از آن شرایط خاص در مراسمات تشییع میلیونی شهیدانی همچون حاج قاسم سلیمانی و شهید رییسی دیده شد. مردم این شهدا را مظهر شعارهای انقلاب می‌دانند و هر چقدر افرادی به این مظاهر نزدیکتر بودند، مراسم تشییع آن‌ها شلوغ‌تر بوده است. اما یکی دیگر از صحنه‌هایی که سرمایه بالفعل جمهوری اسلامی را به نمایش می‌گذارد، مراسمات میلیونی عزاداری‌های ایام محرم است. دلیل آن نیز مشخص است! اکثریت قاطع مردم ایران، جمهوری اسلامی را مهمترین پاسدار عزاداری امام حسین و ادامه خط عاشورا می‌دانند و دشمنانش را نیز دشمن امام حسین و عزاداری‌ها می‌پندارند. یکی دیگر از آن صحنه‌ها و شرایط خاص بالفعل شدن سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی، زمانی هست که ایران مورد تهدید مستقیم و ملموس دشمن خارجی قرار می‌گیرد. چون اکثریت قاطع مردم، جمهوری اسلامی را مهمترین دلیل حفظ ایران و جلوگیری از تجزیه آن می‌دانند و همچنین مخالفان جمهوری اسلامی را دست اندرکاران مستقیم و یا زمینه‌سازان غیر مستقیم تجزیه ایران عنوان می‌کنند.
دو: برخی به درستی می‌گویند که خون شهید، سبب چنین تحول و خلق چنین امواج بزرگی در جامعه می‌شود. اما این جمله نیز گزاره کاملی نیست. چراکه در طول تاریخ، علما و خدمتگذاران بزرگی در حوادث بزرگ و حتی غم‌انگیزتری در خود ایران به شهادت رسیدند، ولی جامعه چنین واکنش‌هایی را از خود بروز نداده است. بنابراین بخش مهمی از این حضور میلیونی ماحصل مردم این دوره از تاریخ ایران است. مردمان این دوره از تاریخ را نیز انقلاب اسلامی شکل و پرورش داده است. وقتی از این منظر به قضایا نگاه می‌کنیم کم لطفی ست که به اکثریت تشییع کنندگان شهید رئیسی به دیده افراد متحول شده یا سرمایه مجددا احیا شده جمهوری اسلامی بنگریم. دقیق تر آنکه جمعیت میلیونی تشییع کننده آیت الله رئیسی مظهر معرفت و زنده بودن جامعه ایرانی در دوره جدید تاریخ این کشور و صدالبته نشانه دهنده‌ی مردمی بودن ریشه‌ی جمهوری اسلامی و قوت آن هست.