یکی ازویژگی های اساسی نظام های مردمی ومردم سالار، مشارکت مردم درفرآیند انتخاب نخبگان سیاسی جامعه است.
اندیشمندان جامعه شناسی، مشارکت سیاسی را«شرکت درفرآیندهای سیاسی که به گزینش رهبران سیاسی منجرمی شود و
سیاست عمومی راتعیین می کند یا برآن اثرمی گذارد»، تعریف کرده اند. از این رو، انتخابات مهمترین، بارزترین وقابل اندازه
گیری ترین نوع مشارکت سیاسی افراد درعرصۀ سیاسی جامعه است. انتخابات ازیك سو پایه های اجتماعی قدرت سیاسی را
نشان می دهد و ازسوی دیگرملاک مناسبی برای ارزیابی توزیع قدرت درجامعه است.
در ایران، پیش از انقلاب اسلامی هر چند انتخاباتی در سطح محلی و ملی برگزار می شد، اما مشارکت گستردۀ مردمی در
تصمیم گیری های ملی مشاهده نمی شد. پس از پیروزی انقلاب با توجه به تغییر نظام سیاسی و نوع حکومت، انتخابات به
صورتی گسترده در سطوح محلی، منطقه ای و ملی برگزار می گردد.
امروزه بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، انتخاباتی چهارگانه در کشور برگزارمی شود. انتخابات ریاست
جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخابات مجلس خبرگان رهبری. در این میان انتخابات
ریاست جمهوری مطابق قانون اساسی هر چهار سال یك بار، با رأی مستقیم مردم و با اکثریت مطلق آرای شرکت کنندگان
انجام می شود و انتخاب مجدد رئیس جمهور به صورت متوالی تنها برای یك دوره بلامانع است.
بر همین مبنا؛ ایرانیان هرچهارسال یك بار تبلیغات سیاسی و آرای همگانی را در مقیاس کشور تجربه می کنند. بدون شك
رفتار مردم در جریان این انتخابات نشان دهندۀ واکنش های آنان به مسائل داخلی و متأثر از رخدادهای جهانی از جمله تبلیغات
بیگانگان محسوب می شود.
تاکنون سیزده دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران برگزار شده است که هر چند فرازو فرودهایی در تعداد کاندیداها،
میزان مشارکت و تغییراتی در انگیزۀ مشارکت شهروندان شاهد هستیم؛ اما بررسی این انتخابات نشان از اهمیت آن ومردم
درانتخابات ریاست جمهوری دارد. نکتۀ قابل توجه در خصوص انتخابات ریاست جمهوری در ایران این است که مردم به نظام
و انقلاب خود و به طور ویژه برای این انتخابات اهمیت فراوانی قائل هستند و به دلایل عدیده از جمله دلایل فوق خود را ملزم و
متعهد به شرکت در این انتخابات می دانند.
اکنون نیز کشور با همۀ تحولات اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیك، یکی دیگر از انتخابات مهم ریاست جمهوری را در پیش رو
دارد و شهروندان ایرانی همراه با جریان های سیاسی، خود را برای آزمونی دیگر درچهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری و
برای انتخاب نهمین رئیس جمهور ایران در روز جمعه، 8 تیرماه 1403 آماده می کنند؛ انتخاباتی که متأثر از رویدادهای
مختلف داخلی و بین المللی است و می تواند اثرات گسترده ای بر اوضاع سیاسی، اقتصادی واجتماعی کشورمان و منطقۀ آسیا
داشته باشد.